Mang thai và sinh con là một trong những thiên chức cao cả của người phụ nữ. Trong quá trình đó, lao động nữ cũng được hỗ trợ rất nhiều bởi các chính sách theo Luật Lao động. Vậy lao động nữ mang thai và nuôi con dưới 12 tháng tuổi có quyền lợi nào? Bài viết sau sẽ tổng hợp mọi quyền lợi của trường hợp này dựa trên Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14.

1. Chính sách bảo vệ thai sản cho lao động nữ

1.1. Làm thêm giờ, làm việc ban đêm và công tác xa

Khoản 1 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 có quy định như sau:

1. Người sử dụng lao động không được sử dụng người lao động làm việc ban đêm, làm thêm giờ và đi công tác xa trong trường hợp sau đây:

a) Mang thai từ tháng thứ 07 hoặc từ tháng thứ 06 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo;

b) Đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp được người lao động đồng ý.

Như vậy, lao động nữ mang thai từ tháng thứ 7 sẽ không phải làm việc buổi đêm và đi công tác xa nơi cư trú. Riêng người lao động làm việc ở hải đảo, biên giới hay vùng sâu, vùng xa sẽ được miễn từ tháng thứ 6. Trường hợp có con nhỏ dưới 12 tháng tuổi cũng sẽ được miễn giảm như 2 trường hợp trên, trừ khi người lao động đồng ý.

1.2. Chuyển đổi công việc nhẹ hoặc giảm giờ làm

Tại khoản 2 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, chính sách hỗ trợ được trình bày như sau:

2. Lao động nữ làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm nghề, công việc có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con khi mang thai và có thông báo cho người sử dụng lao động biết thì được người sử dụng lao động chuyển sang làm công việc nhẹ hơn, an toàn hơn hoặc giảm bớt 01 giờ làm việc hằng ngày mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích cho đến hết thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Như vậy, khi lao động nữ mang thai mà làm các nghề, công việc ảnh hưởng chức năng sinh sản, nuôi con sẽ được đổi sang công việc nhẹ hơn. Trường hợp không thể hay người lao động không muốn chuyển sẽ được giảm 1 giờ làm việc nhưng không ảnh hưởng tiền lương, quyền lợi đến khi con hơn 12 tháng tuổi.

1.3. Người sử dụng lao động không sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động trừ trường hợp khác

Đến với khoản 3 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, chính sách hỗ trợ thai sản được đề cập như sau:

3. Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động hoặc bị cơ quan chuyên môn về đăng ký kinh doanh thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra thông báo không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật.

Trường hợp hợp đồng lao động hết hạn trong thời gian lao động nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì được ưu tiên giao kết hợp đồng lao động mới.

Như vậy, người sử dụng lao động không được chấm dứt hợp đồng hay sa thải người lao động vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Vì thế quyền lợi của người lao động sẽ được bảo vệ trong thời gian đó. Khi hợp đồng lao động hết hạn trong thời gian người lao động mang thai hay nuôi con dưới 12 tháng tuổi sẽ được ưu tiên giao kết hợp đồng lao động mới.  Nếu người sử dụng lao động vi phạm sẽ phải bồi thường hoặc trợ cấp cho người lao động tùy trường hợp.

1.4. Tăng thời gian nghỉ khi hành kinh hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi

Tại khoản khoản 4 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, thời gian nghỉ mà người lao động nữ được hỗ trợ như sau:

4. Lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút, trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo hợp đồng lao động.

Như vậy, người lao động nữ khi bị hành kinh sẽ được bổ sung 30 phút nghỉ mỗi ngày. Người lao động nữ nuôi con dưới 12 tháng tuổi được thêm 60 phút nghỉ mỗi ngày trong thời gian làm việc. Thời gian nghỉ này sẽ không ảnh hưởng đến tiền lương của người lao động.

2. Quyền đơn phương chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng lao động của lao động nữ mang thai

Có 2 trường hợp mà lao động nữ được quyền đơn phương chấm dứt hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động.

2.1 Trường hợp được quyền chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng lao động

Tại khoản 1 Điều 138 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14,  có trình bày trường hợp người lao động nữ nữ được đơn phương chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng như sau:

1. Lao động nữ mang thai nếu có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc tiếp tục làm việc sẽ ảnh hưởng xấu tới thai nhi thì có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động.

Trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động thì phải thông báo cho người sử dụng lao động kèm theo xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc tiếp tục làm việc sẽ ảnh hưởng xấu tới thai nhi.

Như vậy, khi cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận công việc ảnh hưởng đến thai nhi thì người lao động nữ được đơn phương chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng lao động.

2.2 Trường hợp chỉ tạm hoãn hợp đồng lao động

Tại khoản 2 Điều 138 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 trình bày trường hợp lao động nữ được tạm hoãn hợp đồng lao động:

2. Trường hợp tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thời gian tạm hoãn do người lao động thỏa thuận với người sử dụng lao động nhưng tối thiểu phải bằng thời gian do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền chỉ định tạm nghỉ. Trường hợp không có chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về thời gian tạm nghỉ thì hai bên thỏa thuận về thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động.

Như vậy, người lao động nữ có thể thỏa thuận tạm hoãn hợp đồng lao động với người sử dụng lao động. Thời gian tạm hoãn tối thiểu bằng thời gian mà cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền chỉ định.

3. Quyền được nghỉ thai sản của lao động nữ mang thai

3.1. Thời gian nghỉ thai sản

Khoản 1 Điều 139 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 nêu:

1. Lao động nữ được nghỉ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng; thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 02 tháng.

Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ 02 trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.

Như vậy, người lao động nữ được nghỉ thai sản 06 tháng, nghỉ trước sinh không quá 2 tháng. Cứ mỗi bé tính từ bé thứ 2 trong 1 lần sinh sản, mẹ bầu nhận thêm 1 tháng nghỉ.

3.2. Quyền lợi khi nghỉ thai sản

Quyền lợi khi nghỉ thai sản của người lao động được nêu tại Khoản 2 Điều 139 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14

2. Trong thời gian nghỉ thai sản, lao động nữ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Theo đó, người lao động nữ khi nghỉ thai sản sẽ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của bảo hiểm xã hội.

3.3. Quyền thoả thuận nghỉ không lương

Quy định về quyền này của người lao động được nêu tại Khoản 3 Điều 139 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14

3. Hết thời gian nghỉ thai sản theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu có nhu cầu, lao động nữ có thể nghỉ thêm một thời gian không hưởng lương sau khi thỏa thuận với người sử dụng lao động.

Theo quy định trên, người lao động nữ có thể nghỉ không lương sau khi hết thời gian nghỉ theo chế độ thai sản. Tuy nhiên cần thoả thuận với người sử dụng lao động.

4. Đảm bảo việc làm cho lao động nữ trở lại làm việc

Căn cứ theo Điều 140 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, chính sách bảo vệ người lao động nữ sau khi nghi thai sản được đề cập như sau:

Điều 140. Bảo đảm việc làm cho lao động nghỉ thai sản

Lao động được bảo đảm việc làm cũ khi trở lại làm việc sau khi nghỉ hết thời gian theo quy định tại các khoản 1, 3 và 5 Điều 139 của Bộ luật này mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích so với trước khi nghỉ thai sản; trường hợp việc làm cũ không còn thì người sử dụng lao động phải bố trí việc làm khác cho họ với mức lương không thấp hơn mức lương trước khi nghỉ thai sản.

Như vậy, khi trở lại làm việc người lao động nữ không bị mất bất kỳ quyền lợi này so với trước khi nghỉ. Nếu công việc đã bị thay thế, người sử dụng lao động phải sắp xếp công việc khác với mức lương tương đương hoặc cao hơn.

5. Kết luận

Người lao động nữ mang thai được hưởng rất nhiều quyền lợi khi làm việc tại doanh nghiệp. Thế nhưng hiện tại, nhiều doanh nghiệp vì không nắm rõ quy định nên bỏ qua những phúc lợi này của người lao động. Do vậy, nên các doanh nghiệp này thường vướng những khoản truy thu không đáng có – chỉ do không nắm quy định.

Để giảm thiểu tối đa tình trạng trên, Bảng Rà Soát Hồ Sơ C&B được thiết kế dành riêng cho các doanh nghiệp. Bảng rà soát này sẽ bao gồm hầu hết các nghiệp vụ C&B kèm hướng dẫn rà soát hoàn toàn miễn phí:

Tải Bảng Rà Soát Hồ Sơ C&B Miễn Phí

Trong trường hợp doanh nghiệp không có thời gian để thực hiện bảng rà soát trên thì đừng quên dichvuketoan.online vẫn đang triển khai chương trình thực hiện khảo sát, nhận phân tích hồ sơ C&B miễn phí. Điền thông tin ngay tại đây để được hỗ trợ:

Thực Hiện Khảo Sát Phân Tích C&B

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể tham khảo ngay Dịch Vụ C&B Trọn Gói của dichvuketoan.online với phí chỉ từ 1.000.000đ/tháng, được đảm bảo đầy đủ tính pháp lý về C&B trong tất cả nghiệp vụ và còn bảo mật thông tin trọn đời. Tiết kiệm gấp 6 lần so với thuê nhân sự chuyên trách. Tham khảo ngay:

Tư Vấn Miễn Phí

Xem thêm: Chế độ thai sản cho nam

Xem thêm: Tư vấn bảo hiểm thai sản

Xem thêm: Bảo hiểm thai sản cho người không đi làm